“Het stalconcept van Moving Floor Concept zorgt voor emissiereductie, beter dierwelzijn, besparing op water en op arbeid.” Dit vertelt Peg Söderberg, CEO van het Zweedse familiebedrijf dat het systeem bedacht. Europese landbouwjournalisten kregen begin februari een kijkje in de demostal van Moving Floor Concept in Västerås. De ontwikkelaars willen de techniek ook graag op Vlaamse en Nederlandse bedrijven gaan testen.
De demostal maakt deel uit van Mycklinge Skarsvad Grid AB, het varkensbedrijf van Tobias Pettersson, Vicky en Johan Eriksson en Tina en Lef Sjödin. Het bedrijf levert jaarlijks 8.000 vleesvarkens af. Verreweg de meesten daarvan worden gehuisvest in een conventionele varkensstal, maar een deel komt uit stallen met het Moving Floor Concept.
Op de hoofdlocatie is het stalconcept toegepast in een kraamafdeling, in een gespeende biggenafdeling en in een vleesvarkensafdeling. Elke afdeling heeft twaalf hokken met een bewegende vloer. Een gerenoveerde stal twee kilometer verderop heeft 26 vleesvarkenshokken. In elk hok zitten tien vleesvarkens op 11,5 vierkante meter. Het Moving Floor Concept is op Mycklinge Skarsvad Grid AB nu ruim een jaar in bedrijf. Realisatie van de demostal is mede tot stand gekomen door een stuk cofinanciering van de Zweedse Landbouwautoriteit en Zweedse Energieagentschap.
Wat is het Moving Floor Concept?
In een stal met Moving Floor verblijven de varkens op een kunststof vloer die op gezette tijden een stukje beweegt, waardoor de mest wordt afgevoerd. Het is als het ware een lopende band die af en toe een klein stukje beweegt. In de demostal in Västerås zien we de vloer af en toe zes centimeter opschuiven. “Hoe vaak je de vloer wilt laten draaien, kun je zelf instellen. Het is afhankelijk van hoeveel ammoniakemissie je wilt verminderen”, aldus Peg Söderberg. Het bewegen van de vloer gebeurt volledig computergestuurd. “Je kunt een vloer ook handmatig laten bewegen, bijvoorbeeld als je de vloer iets te vies vindt.”
Mest zo snel mogelijk de stal uit
Gedachte achter de bewegende vloer is dat de mest zo snel mogelijk de stal uit gaat. Als de vloer beweegt, verwijdert een schraper op het eind de mest van de vloer. De mest valt in een mestgang onder de loopgang tussen de hokken. Daar wordt het met een schraper naar een centrale mestgang getransporteerd. Vandaaruit verwijdert een schraper de mest uit de stal. Het grootste deel gaat naar de mestopslag. Met een klein deel van de mest wordt op het bedrijf experimenteel compost gemaakt.
Ammoniakreductie 85 procent
Hoe korter de mest in de stal blijft, hoe minder de emissie van onder meer ammoniak. Söderberg vertelt in de stal metingen te hebben verricht met gecertificeerde sensoren. De ammoniakemissie uit de stal werd door bureau Witteveen & Bos vergeleken met de gemiddelde ammoniakuitstoot op Nederlandse varkensbedrijven. Het blijkt dat er een emissiereductie van 85 procent te halen is. “Hoeveel reductie je wilt halen, hangt af van hoe vaak de vloer een stukje opschuift. Voor 85 procent reductie moet de vloer elk uur ieder uur volledig zijn verschoven”, vertelt Söderberg.
Op dit moment verricht het Research Institute of Sweden (RISE) officiële metingen van de emissies van ammoniak, geur en stof. Want ook de laatste twee zouden minder moeten zijn ten opzichte van conventionele stalsystemen. Söderberg verwacht dat het onderzoek van RISE dit najaar afgerond is.
Automatisch instrooien
Boven de hokken in de demostal loopt een rail waarlangs op gezette tijden een instrooirobot een rondje door de stal maakt. De robot strooit de ene keer zaagsel en de andere keer stro. Er is dus voortdurend afleiding voor de dieren. Dit geeft rust in het hok. Bijtgedrag wordt voorkomen en dat is gunstig in aanloop naar het stoppen met staartcouperen. In Zweden lopen de varkens sowieso met een lange staart rond.
“Bewegende vloer geeft geen stress”
Je zou verwachten dat het bewegen van de vloer een schrikeffect geeft op de dieren. De praktijk wijst echter uit dat dit niet het geval is. De varkens geven er niks om. In de kraamstal wordt de vloer stil gezet als de zeug aan het werpen is. De demostal in Västerås beschikt over vrijloopkraamhokken. Söderberg vertelt dat de bewegende vloer ook prima te gebruiken is bij conventionele kraamhokken. “Dan regelen we het zo dat de vloer opschuift op het moment dat de zeug staat.” Na het spenen gaat de zeug uit het hok en blijven de biggen er nog enkele dagen liggen. Daarna gaan ze voor zo’n zeven weken naar de gespeende biggen-afdeling en daarna naar de vleesvarkens-afdeling, waar ze veertien à vijftien weken verblijven.
Moving Floor Concept Prima resultaten
De vleesvarkens worden opgelegd op een gewicht van dertig kilogram en gaan weg op 120 kilogram. Zowel de varkenshouder als Söderberg zijn bijzonder goed te spreken over de technische resultaten. De gemiddelde groei per dag is 1.020 gram. Söderberg denkt dat deze resultaten vooral te maken hebben met de betere diergezondheid die het Moving Floor-concept volgens haar oplevert. “Die betere gezondheid is één van de belangrijkste redenen waarom we dit concept ooit hebben bedacht. Als sector streven we naar vermindering van antibiotica. Dat kan alleen als je dieren in de basis gezond zijn. Hygiëne is daarbij belangrijk. We zochten naar een systeem om met zo min mogelijk werk de hokken schoon te houden. En dat is dit geworden.”
Bouwen tegen relatief lage kosten
Hoewel het Moving Floor-concept een boel techniek huisvest, vallen de kosten per dierplaats mee, vertelt Söderberg. “Per vleesvarkensplaats zitten we nu op 430 euro. Vergelijk dat eens met het bouwen van een nieuwe conventionele stal. Daarin zijn de totale kosten per dierplaats zo’n duizend euro.” Het systeem laat zich relatief gemakkelijk inbouwen in bestaande stallen. De onderhoudskosten voor het systeem vallen volgens haar mee. “Denk aan tien tot vijftien euro per hok per jaar. Het is een robuust systeem, er kan weinig aan kapot. Het enige wat op dit moment onze aandacht heeft zijn de plastic schrapers waarmee de mest van de vloer wordt geschraapt.” Söderberg verwacht dat het stalsysteem, eenmaal gemonteerd, minstens vijftien jaar mee kan.
Gezocht: testbedrijven in Vlaanderen en Nederland voor Moving Floor Concept
Moving Floor is in diverse landen van de wereld bezig haar concept in de markt te zetten. In elke regio zijn weer andere behoeftes waarop het concept inspeelt. “In Azië vindt men ons systeem interessant omdat je er veel water mee kunt besparen. Je hoeft immers veel minder schoon te spuiten. In veel andere landen is men geïnteresseerd vanwege de arbeidsbesparing die dit oplevert. In landen als Nederland en België zijn het vooral de ammoniakissues waarop ons systeem een antwoord kan zijn. Instituten als Boerenbond, ILVO, UGent, WUR en het Nederlands Centrum voor Mestverwaarding zijn dan ook sterk geïnteresseerd in het systeem. Samen met hen zoeken we zowel in Vlaanderen als in Nederland twee à vier varkensbedrijven die ons willen helpen de techniek onder hun praktijkomstandigheden te testen en hun ammoniakemissie willen verminderen.”
Tekst en beeld: Gerben Hofman
