In het Duitse Gronau staat een vleesvarkensstal met plaats voor zo’n 200 vleesvarkens. Niets bijzonders, zou je denken. Hooguit dat het een kleine stalletje is in deze tijd. Toch heeft de stal iets aparts. Met behulp van camera’s, voerstations en meer dan elf kilometer aan netwerkkabels wordt kunstmatige intelligentie getraind om gedrag van vleesvarkens te herkennen.
De stal in Gronau bestaat uit vijf afdelingen met elk vier hokken. Van de 200 opgelegde TN70 x Tempo-vleesvarkens zijn er op het moment van bezoek nog zo’n 150 over. De overige dieren zijn reeds afgeleverd. De stal is al heel wat jaren in gebruik voor onderzoeken. “Het is een gewilde stal omdat er voerstations in zitten”, vertelt Stefanie Nuphaus van Topigs Norsvin, die nauw betrokken is bij lopend onderzoek in de stal. “Daardoor kunnen de dieren gemakkelijk worden herkend. Dankzij elektronische oormerken is precies te zien welk varken wanneer, hoe lang en hoeveel eet. Er wordt hier dan ook allerlei apparatuur getest. De varkenshouder staat daar ook bijzonder voor open en helpt graag mee aan het onderzoek. Hij wil graag meer doen dan alleen varkens voeren.”
Camera’s herkennen sociaal gedrag
Op dit moment wordt de stal gebruikt in het kader van het project IMAGEN in samenwerking met Wageningen UR. Doel van dit project is AI (kunstmatige intelligentie) te ontwikkelen waarmee sociaal gedrag bij grote groepen dieren kan worden herkend. Hiervoor lopen proeven met varkens en kippen. Bij varkens is het herkennen van sociaal gedrag belangrijk in bijvoorbeeld het voorkomen van staartbijten. Bij kippen gaat het dan om schadelijk gedrag zoals verenpikken. Om ongewenst sociaal gedrag tegen te gaan is het belangrijk te weten wat dieren hiertoe drijft, zodat er op kan worden ingespeeld. “Je wilt weten wie de agressor is, maar ook wie het slachtoffer is”, aldus Nuphaus. Bijtgedrag is een multifactorieel probleem, waarbij het onmogelijk is om één maatregel aan te wijzen die het volledig oplost. Topigs Norsvin is één van de partners in het IMAGEN-project om te leren hoe genetica invloed heeft op sociaal gedrag om middels het fokprogramma, naast management en voeding, staartbijten te verminderen. De fokkerij-organisatie is de eigenaar van de varkens in de stal in Gronau. De varkenshouder krijgt een vergoeding voor zijn arbeid en voor de huur van de stal.
Varkens de hele dag volgen met camera’s
Om sociaal gedrag te herkennen is het belangrijk dieren gedurende een langere tijd te volgen. Cameratechnieken bieden hierbij een uitkomst. Immers, de dieren moeten ongemerkt gevolgd kunnen worden. Als er mensen in de buurt zijn, is het gedrag anders dan wanneer de dieren met alleen soortgenoten lopen. Daarom heeft elke afdeling boven twee hokken camera’s gemonteerd. In totaal hangt er nu boven tien hokken in de stal een camera. Op de monitor in de aanpalende kantoorruimte kunnen de varkens continu worden gevolgd. “Elke camera is met een netwerkkabel verbonden met het centrale systeem. In totaal loopt er elf kilometer aan netwerkkabels in deze stal”, vertelt Nuphaus.
Varkens herkennen
Varkens realtime via een camera in de gaten houden is interessant. Het levert inzichten op die je niet krijgt als je een controlerondje doet. Maar voor onderzoek is het belangrijk te weten wat het gedrag van elk individueel varken gedurende een etmaal is. Dan is het essentieel dat het systeem weet wie welk varken is. En dat valt in de praktijk niet altijd mee. Allereerst moet een systeem weten wat überhaupt een varken is. Daarna moet het systeem de varkens van elkaar kunnen onderscheiden. Dat kan wel voor een moment, maar het is een uitdaging om ze tijdens de gehele vleesvarkensperiode te blijven volgen. Een iets andere lichtinval kan er bijvoorbeeld al voor zorgen dat het varken er voor het systeem anders uitziet dan even geleden. Daarom zijn de voerstations in Gronau zo belangrijk. “Door een koppeling van de voerstations en het camerasysteem krijgt het systeem regelmatig een bevestiging of correctie voor wat betreft het individuele varken. De camera ziet een varken het voerstation ingaan en via de elektronische oormerken wordt teruggekoppeld welk varken het is”, aldus Nuphaus.
Activiteit herkennen kan, gedrag nog niet
Uiteindelijk doel in Gronau is het herkennen van ongewenst gedrag van zowel de dader als de ontvanger van het gedrag. Hierin wordt dan ook volop ontwikkeld. Nuphaus vertelt dat herkennen van gedrag best een uitdaging is. “Wanneer is iets agressie en wanneer is iets nieuwsgierigheid? Die grens is met het blote oog vaak al moeilijk te zien, laat staan dat AI dat moet doen. Maar we hebben al enorme stappen gemaakt, ook dit gaat lukken”, vertelt Nuphaus terwijl ze realtime naar de gegevens van een van de voerstations kijkt. “Ik zie dat er nu een varken aan het vreten is. Dat zal deze zijn”, vertelt ze terwijl ze naar het camerabeeld op het andere scherm wijst.
Tekst: Gerben Hofman
Beeld: Gerben Hofman en Topigs Norsvin
Je hebt zojuist een artikel uit vakblad Varkensbedrijf gelezen
Wil je vaker én meer van zulke artikelen lezen?
Met een abonnement op vakblad Varkensbedrijf ontvang je het laatste nieuws. Iedere editie heeft een nieuw, toepasselijk thema wat aansluit op de huidige praktijk. De uitgebreide bedrijfsreportages geven daarnaast een goed beeld van de sector. In deze reportages maak je kennis met ervaringen, toekomstvisies, vakmanschap en management van mede-varkenshouders.
Shop hier direct een jaarabonnement op de website.
