• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Varkensbedrijf.beVarkensbedrijf.be

  • Nieuws
  • Diergezondheid
  • Huisvesting
  • Fokkerij
  • Mest
  • Varkensvoer
  • Wet en regelgeving
  • Vakpartners
    • AHV Benelux
    • Ceva
    • ForFarmers
    • Hipra
    • KWS Benelux
    • MSD
    • Trouw Nutrition
    • Zoetis
  • Abonneren & meer
    • Abonneren
    • Adverteren
    • Contact
    • Inschrijven nieuwsbrief
  • icon

Verrijkingsmateriaal: eigenschappen, aanbiedingswijze en beoordeling

Opfokzeugen Vleesvarkens 13 september 2022

Verrijkingsmateriaal: eigenschappen, aanbiedingswijze en beoordeling

Sinds september 2018 zijn er in Vlaanderen strengere eisen voor het verrijkingsmateriaal voor varkens. Verrijkingsmateriaal wordt aanzien als een belangrijk hulpmiddel om frustratie, verveling en bijtgedrag te reduceren. Nog geregeld stellen adviseurs en varkenshouders, o.a. naar aanleiding van een controle op hun bedrijf, vragen over welke verrijkingsmaterialen al dan niet voldoen aan de huidige eisen, hoe en wanneer men verrijkingsmateriaal moet beoordelen en hoe men het materiaal best ter beschikking kan stellen. Hierbij daarom andermaal een overzicht van de eigenschappen van goed verrijkingsmateriaal, de aanbiedingswijze en de beoordeling ervan.

Eigenschappen van goed verrijkingsmateriaal

Sowieso moeten alle varkens van alle leeftijdsgroepen permanent beschikken over voldoende materiaal om te onderzoeken en mee te spelen. Goed verrijkingsmateriaal voldoet allereerst aan de behoefte van het varken om o.a. te eten (eetbaar), te bijten (kauwbaar) en te onderzoeken (onderzoekbaar/vervormbaar). Daarnaast is verrijkingsmateriaal veilig, schoon, makkelijk bereikbaar, voldoende beschikbaar, en wordt het regelmatig vernieuwd en afgewisseld.

Ideaal materiaal voldoet aan de negen criteria voor verrijking (figuur 1):

Verrijkingsmateriaal: update eigenschappen, aanbiedingswijze en beoordeling
Figuur 1: negen criteria waaraan ideaal verrijkingsmateriaal moet voldoen.
  • Veilig: het materiaal houdt geen gevaar in voor dier- en volksgezondheid;
  • Eetbaar: het materiaal kan opgegeten worden, heeft een smaak of geur en bij voorkeur enige voedingswaarde (bv. luzerne of hooi). Voeder zelf wordt niet als verrijking beschouwd;
  • Kauwbaar: de varkens kunnen op het materiaal kauwen of erin bijten (bv. vers hout of natuurtouw);
  • Onderzoekbaar = wroetbaar: het materiaal kan verplaatst worden of de varkens kunnen er in wroeten of scharrelen;
  • Vervormbaar = manipuleerbaar = afbreekbaar: de varkens kunnen het materiaal vervormen, verplaatsen en/of van structuur veranderen;
  • Interessant = vaak vernieuwd: het materiaal wordt regelmatig (min. wekelijks) vervangen, ververst en/of aangevuld;
  • Bereikbaar: het materiaal hangt hoogstens op snuithoogte;
  • Beschikbaar: meerdere varkens kunnen er gelijktijdig gebruik van maken;
  • Hygiënisch = schoon: het materiaal is niet overmatig bevuild met mest of andere bevuiling.

Als een verrijkingsmateriaal aan al deze voorwaarden voldoet, is de kans groot dat het op zichzelf volstaat mits de evaluatiemethode (zie verder in het artikel) gunstig is. Maar er zijn veel verrijkingsmaterialen die hier niet op zichzelf aan voldoen. Dan kan het nodig zijn om deze aan te vullen met andere afleidingsmaterialen. Verschillende combinaties zijn dan mogelijk.

Welk materiaal is al dan niet ok?

In Vlaanderen wordt er een onderscheid gemaakt tussen 3 categorieën:

(1) verrijkingsmaterialen die als enige verrijking voldoen aan de huidige eisen,

(2) verrijkingsmaterialen die toegelaten zijn, maar moeten aangevuld/gecombineerd worden met verrijkingsmateriaal uit de eerste categorie en

(3) materialen die niet mogen worden gebruikt.

Voorbeelden uit de eerste categorie zijn stro, zaagsel, ruwvoeder, jute, natuurtouw, vers ongebruikt en ongedroogd hout en een ketting met vers ongebruikt en ongedroogd hout, ketting met zacht vervormbaar (bijt)rubber, ketting met tuinslang, ketting met zachte darm, uit flexibel rubber of flexibele kunststof bestaande speeltjes.

Momenteel zijn enkele minimale invullingen zoals een ketting en harde kunststof voorwerpen (categorie 2) op zichzelf niet meer voldoende als enige verrijkingsmateriaal omdat ze weinig of geen verrijking bieden aan de varkens. Deze materialen moeten worden gecombineerd met andere meer geschikte verrijkingsmaterialen uit de eerste categorie.

Het gebruik van categorie 3-materialen is niet toegelaten. Zo is het gebruik van autobanden als verrijkingsmateriaal verboden wegens het risico op verwondingen bij de varkens en het gevaar voor de voedselveiligheid. Synthetisch touw dat wordt doorgeslikt kan verstoppingen geven in de darmen. Let ook op voor materiaal dat chemisch (bv. met sporen van verf of van inkt) of biologisch (geef bv. nooit gedroogde varkensoren/hondensnacks aan varkens) vervuild kan zijn. Oud, gedroogd of eerder gebruikt hout is onveilig omwille van de splinters en kans op aanwezigheid van andere scherpe objecten zoals nagels. Geef ook geen hout of snoeisel van giftige planten (bv. taxus, buxus, rododendron, gouden regen). Gebruik geen karton waarin nietjes aanwezig kunnen zijn. Zeer droog zaagsel kan stoffig en irriterend zijn voor de luchtwegen. Let op: stro van slechte kwaliteit, onbehandelde turf of compost van champignons kunnen ook ziekteverwekkers bevatten en nefast zijn voor de gezondheid van de varkens.

Hoeveel materiaal is voldoende?

Verrijkingsmateriaal moet goed bereikbaar (bv. niet gemonteerd naast de drinknippel of de voederbak) en in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn voor alle varkens zodat het zelf geen oorzaak is van agressie. Maar wat is genoeg?

Alle varkens uit een groep moeten toegang hebben tot het materiaal zodat er geen onderlinge competitie tussen de varkens ontstaat. Varkens spelen, wroeten en onderzoeken namelijk graag op dezelfde piekuren (’s ochtends en in de namiddag), waardoor ze nood hebben aan materiaal dat voor meerdere dieren tegelijkertijd beschikbaar is.

Het is onmogelijk om concrete te voorziene hoeveelheden voorop te stellen van een bepaald verrijkingsmateriaal voor een groep dieren. Dit hangt sterk af van de situatie. Varkens hebben altijd de behoefte om de omgeving te verkennen, te kauwen en te interageren. Bij suboptimale factoren in de omgeving (lees: te hoge hokbezetting en suboptimale luchtkwaliteit, gezondheid en voederstrategie) en stresssituaties (bv. spenen) neemt deze behoefte zelfs nog toe. Hoe meer factoren ongunstig scoren, hoe groter het ongenoegen en dus hoe groter de behoefte aan hokverrijking. Optimaliseer eerst de suboptimale omgevingsfactoren en probeer meer (en nieuwe) hokverrijking te voorzien. Hoeveel materiaal effectief genoeg is, wordt best beoordeeld via de mate van het gebruik van het materiaal en het kijken naar de dieren. Evalueer daarom de materialen op een ernstige manier!

Tekst: Sarah de Smet, ILVO/Varkensloket

Je hebt zojuist een gedeelte van een artikel uit ons vakblad Varkensbedrijf gelezen! Meer informatie of verder lezen?

Deel dit artikel

Primaire Sidebar

Recent nieuwsPartner nieuws
Poolse varkenshouder overleeft nationale krimp
8 jun

Poolse varkenshouder overleeft nationale krimp

krimp
8 jun

Krimp in Duitsland zet door

Wederom import van varkensvlees
7 jun

China gaat wederom varkensvlees invoeren om centrale reserves aan te vullen

Topigs Norsvin ziet grotere omzetstijging in uitdagend 2022
7 jun

Topigs Norsvin ziet grotere omzetstijging in uitdagend 2022

Natuurherstelwet
7 jun

Boerenbond en Copa-Cogeca voeren actie tegen natuurherstelwet

Toon meer

Themapagina's

Maak uw keuze:

Dierengezondheid

Huisvesting

Fokkerij

Mest

Varkensvoer

Wet en regelgeving

Toon meer

Footer

Onze vakpartners

logo msd
CEVA
KWS melkveebedrijf
Zoetis
AHV

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

 *
 *
Vul hier uw e-mailadres in
  • Abonneren
  • Contact
  • Nieuwsbrief
Varkensbedrijf.nl

Copyright © 2023 Prosu Media Producties | Privacy | Algemene voorwaarden | Disclaimer

  • Nieuws
  • Diergezondheid
  • Fokkerij
  • Huisvesting
  • Mest
  • Varkensvoer
  • Wet en regelgeving
  • Vakpartners
    • AHV Benelux
    • Ceva
    • ForFarmers
    • Hipra
    • KWS Benelux
    • MSD
    • Zoetis
  • Abonneren & meer
    • Abonneren
    • Adverteren
    • Contact
    • Inschrijven nieuwsbrief
  • Trouw Nutrition
  • Webinar: Grip op darmgezondheid
  • Hittestress varkens
  • Trilbiggen
  • Opfokzeugen
  • Bedankt voor uw deelname aan het webinar ‘Grip op darmgezondheid’!
  • Heeft u het webinar ‘Grip op darmgezondheid’ gemist?
  • Danbred
  • Asbestsanering
  • Sanering varkenshouderijen
  • SDE-subsidie
  • Bietenpulp
  • Mengvoer
  • Vleesvarkens
  • Evenementen
  • Kalender
  • Staartbijten
  • Varkensprijzen
  • Drinksysteem varkens
  • MRSA
  • Wanneer vaccineert u het liefst?
  • Hygiënesluis varkenshouderij
  • Luchtwassers
  • Stalklimaat varkensstal
Varkensbedrijf maakt gebruik van cookies
Deze site maakt gebruik van cookies. Door op "AKKOORD" te drukken, gaat u akkoord met alle cookies. Pas uw voorkeuren aan bij instellingen als u de cookies niet (allemaal) wilt accepteren.

Zelf instellenAKKOORD
Privacy & Cookies

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Noodzakelijk
Altijd ingeschakeld

Analytics

Analytical cookies worden gebruikt om te begrijpen hoe gebruikers om gaan met de website. Deze cookies helpen bij het verstrekken van informatie over het aantal bezoekers, het bouncepercentage etc.

Advertenties

Door middel van deze cookies kunnen wij profielen en doelgroepen opbouwen van onze gebruikers zodat wij de inhoud van onze websites en apps, zoals video's en advertenties, kunnen afstemmen op de gebruiker en de content. Deze herkenning vindt plaats op bedrijfsniveau. Er worden geen persoonsgegevens verzameld.

Social media

Deze cookies kunnen worden gebruikt door de verschillende sociale media functies die we op onze website hebben geplaatst. Dit om jou in staat te stellen onze inhoud met uw vrienden en netwerken te delen. Ze bouwen een profiel van jouw interesses op. Dit kan van invloed zijn op de inhoud en berichten die je op social media ziet. Als je deze cookies niet toestaat kun je de sociale mediaknoppen wellicht niet zien of gebruiken. Deze cookies maken het ook mogelijk om embeds van YouTube, LinkedIn, Facebook, Instagram etc. te tonen in artikelen

Opslaan en accepteren