Aanpak van onderliggende oorzaken van staartbijten is de meest duurzame manier om dit probleem te voorkomen en dus het couperen van staarten overbodig te maken. Daar zijn wij van overtuigd. Dit vraagt om het onderzoeken van de genetische component en het selecteren van de eigenschappen die resulteren in een varken dat sociaal en gemakkelijk te managen is. Het is ook belangrijk voor varkenshouders om een goed voedings- en ventilatiemanagement en de juiste voerstrategie toe te passen in de stallen. Dit inclusief het handhaven van de juiste omgevingscontroles en verrijking voor de varkens.
De invloed van genetica
Genetische selectie speelt een cruciale rol bij het gedrag en het welzijn van varkens. Studies hebben aangetoond dat er een genetische component is voor staartbijten, waarbij bepaalde genotypes van varkens meer geneigd zijn tot de uiting van dit gedrag (Brunberg et al., 2013). Genetische factoren die van invloed zijn op staartbijten kunnen gekoppeld zijn aan eigenschappen zoals agressie, stressresponses en sociaal gedrag. Inzicht in de genetische basis van staartbijten kan helpen bij het ontwikkelen van gerichte fokstrategieën om de mate van voorkomen van dit schadelijke gedrag in varkenspopulaties te verminderen.
Op beide Hypor-fokkerijbedrijven, Hockn’Ham en Kenlis in Canada, zijn er geen staarten meer gecoupeerd sinds het voorjaar van 2022. Ook wordt er geselecteerd op sociale eigenschappen door gebruik te maken van groepshuisvesting. Alle zeugen van de zeugenlijn op het fokbedrijf , Bon Accord, en alle zeugen van de berenlijn op het fokbedrijf in Sichamps, Frankrijk, worden in groepshuisvesting gehouden. Dit stelt ons in staat om de invloed van genetica te begrijpen in een open omgeving waar de varkens vrij zijn om met elkaar om te gaan en hun natuurlijke gedrag te vertonen.
Ervaringen uit het veld
Sinds 2018 produceert Arian Huisman uit Varel (DE) 7.000 biggen met een lange staart per jaar. “Een goede kruising is belangrijk om de beste resultaten te behalen”, vertelt hij. “99 procent van de biggen in de biggenopfok en 95 procent van de vleesvarkens haalt de eindstreep met een intacte staart!” Met zowel de Hypor Maxter als de Hypor Magnus in combinatie met de Hypor Libra zeug is Huisman succesvol in het fokken van varkens met een intacte staart.
Normand Gage, Agricultural Production Manager bij duBreton in Quebec, Canada, heeft ook indrukwekkende resultaten behaald zonder het couperen van staarten. Normand Gage: “Hypor-varkens staan bekend om hun sociale aard, waardoor ze zich goed aanpassen aan onze grote groepen. Ik zou ook zeggen dat deze varkens rustiger zijn en heel goed reageren op onze manier van huisvestiging, aangezien we geen antibiotica gebruiken.” duBreton heeft verbazingwekkende resultaten bereikt met Hypor-varkens, terwijl ze alle andere behoeften van hun bedrijf als een gecertificeerde biologische en gecertificeerde humane producent hebben kunnen handhaven.
Verrijking en beheer
Naast genetische factoren spelen omgevings/ventilatie/voerstrategieën en management een belangrijke rol bij het voorkomen van staartbijten. Factoren zoals een te groot aantal dieren per hok, slechte ventilatie, onvoldoende verrijking en niet de juiste voeding kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van bijtgedrag bij varkens (Wallgren et al, 2019). Het implementeren van de juiste managementpraktijken, zoals het bieden van verrijkingsmateriaal, het optimaliseren van voedingsstrategieën en het zorgen voor een goede socialisatie, kunnen helpen bij het verminderen van het risico op uitbraken van staartbijten.
Enkele verrijkingsopties:
- kettingen ophangen waar één of meer varkens op kunnen kauwen;
- bowlingballen;
- jutezakken of stro voor het nestelen in de kraamruimte;
- duurzaam rubberen speelgoed om op te kauwen en te neuzen;
- zout- of melasseblokken die langzaam kunnen worden geconsumeerd;
- luzernehooi.
Verrijking stimuleert fysieke en mentale stimulatie en helpt negatieve stereotype gedragingen zoals staarbijten te voorkomen.
Conclusie: meerdere factoren aanpakken
Concluderend kan gesteld worden dat staartbijten bij varkens een complex probleem is dat beïnvloed wordt door een combinatie van genetische, omgevings- en managementfactoren. Het aanpakken van staartbijten is dan ook een verhaal van meerdere factoren en is het zoeken naar een geheelomvattende benadering die rekening houdt met een balans van genetische, voedings- en omgevingsfactoren. Dit is essentieel voor het bevorderen van het welzijn en de prestaties van varkens in onze huidige houderijsystemen.
Tekst: Hypor
Beeld: Arian Huisman en duBreton
Je hebt zojuist een artikel uit vakblad Varkensbedrijf gelezen
Wil je vaker én meer van zulke artikelen lezen?
Met een abonnement op vakblad Varkensbedrijf ontvang je het laatste nieuws. Iedere editie heeft een nieuw, toepasselijk thema wat aansluit op de huidige praktijk. De uitgebreide bedrijfsreportages geven daarnaast een goed beeld van de sector. In deze reportages maak je kennis met ervaringen, toekomstvisies, vakmanschap en management van mede-varkenshouders.
Shop hier direct een jaarabonnement op de website.
