ILVO en Arvesta zoeken landbouwers met goesting en lef om op eigen veld te pionieren in soja. Met de campagne ‘Ontdek soja!’ hopen ze na 7 jaar onderzoek en veldproeven de introductie van de teelt in Vlaanderen te versnellen.
ILVO en Arvesta bundelen hun expertise en zorgen voor een individueel en gezamenlijk begeleidingstraject voor de geselecteerde kandidaten, van zaai tot en met afzet. Esther Monard (Arvesta): “Dankzij de nauwe samenwerking tussen onderzoekers, teeltadviseurs en collega-sojapioniers willen we ervoor zorgen dat meer landbouwers de ‘sojastiel’ in de vingers krijgen.”
Soja is een beloftevol nieuw gewas voor de Vlaamse landbouw met bewezen voordelen voor klimaat en milieu. Om de resterende knelpunten weg te werken, is opschaling van het areaal noodzakelijk. Kristiaan Van Laecke (ILVO): “Enerzijds om zicht te krijgen op de invloed van bodemtype en andere lokale variaties, anderzijds om feedback te krijgen van wie uiteindelijk met de teelt aan de slag moet – de landbouwers zelf.”
Aantrekkelijk gewas
In tijden van klimaatmarsen en extreme droogte is de zoektocht naar klimaat- en milieuvriendelijke, veerkrachtige gewassen bijzonder actueel. Soja past mooi in dat plaatje. Het gewas behoeft weinig bemesting omdat het zoals de meeste vlinderbloemigen over wortelknobbeltjes beschikt met daarin bacteriën die stikstof uit de lucht kunnen omzetten in een vorm die opneembaar is door de plant.
Daarenboven laat soja een goede bodemstructuur achter met een interessante hoeveelheid stikstof voor het volggewas. Soja past daardoor goed in een bredere teeltrotatie en gewasdiversificatie zoals opgelegd door het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
Als eiwitbron voor humane consumptie is het bovendien een uitstekende kandidaat: soja heeft een hoog eiwitgehalte en een goede eiwitsamenstelling. Van alle plantaardige eiwitbronnen is het naast quinoa de enige die alle essentiële aminozuren bevat. Soja is ook goed verteerbaar en rijk aan vitaminen en mineralen. Bovendien is er vanuit de markt een groeiende vraag naar soja terwijl Europa slechts voor 5% in eigen sojaproductie voorziet. De lokale sojateelt zou het aantal food miles bijgevolg reduceren.
Tijd voor sprong vooruit
ILVO en Arvesta voeren reeds sinds 2012 onderzoek en proeven uit naar de sojateelt in Vlaanderen. Na 7 jaar onderzoek en proeven is het potentieel voor de teelt van soja in Vlaanderen duidelijk. Met aangepaste rassen en teelttechnieken slagen de onderzoekers erin om het subtropisch gewas volledig te laten rijpen in Vlaamse klimaatomstandigheden. Teelttechnisch zijn er echter nog enkele knelpunten die een brede uitrol in de weg staan. Er is de onkruiddruk door de trage jeugdgroei en het risico op wildschade. Daarenboven is er een ruime variatie in opbrengst en kwaliteit tussen percelen en seizoenen.
Kristiaan Van Laecke (ILVO): “Om dat te verklaren en op korte termijn een antwoord te formuleren op de resterende knelpunten, moet het areaal uitgebreid worden. Daarom zijn wij op zoek naar landbouwers die soja een kans willen geven op hun eigen velden. Bijkomend voordeel daarvan is dat we hun ervaringen kunnen meenemen in het onderzoek. Want uiteindelijk moeten niet onze experten maar landbouwers met de teelt aan de slag.”
Intensieve teeltbegeleiding en eventueel financiële tussenkomst
Deelnemers zullen gedurende het hele seizoen door ILVO en Arvesta begeleid worden: van levering van kant-en-klaar zaaigoed over afstelling van machines tot de naoogstverwerking en afzet. Mocht een lot door omstandigheden afgekeurd worden voor humane consumptie, voorziet ILVO bovendien een financiële tegemoetkoming. De prijzen op de voedermarkt liggen namelijk een stuk lager dan die op de voedingsmarkt en de hoge kwaliteitseisen voor soja voor humane consumptie (42% eiwitgehalte, zo weinig mogelijk gebroken bonen en onzuiverheden) blijken in de praktijk soms moeilijk haalbaar.
Selectiecriteria voor beperkte areaaluitbreiding
Om de kans op slagen te maximaliseren zullen ILVO en Arvesta intake-gesprekken voeren met de kandidaten. Daarbij zullen ze niet alleen peilen naar motivatie maar ook naar de ligging van de percelen. De focus ligt op Vlaams-Brabant en Oost- en West-Vlaanderen. De oppervlakte van het perceel is min. 2 en max. 10 ha. Gezien het om een geleidelijke uitbreiding van het areaal gaat, is het de bedoeling om maximaal 120 ha soja in te zaaien.
Tijdens de Werktuigendagen in Oudenaarde op 21 en 22 september kunnen geïnteresseerden zowel bij ILVO als Arvesta terecht voor een eerste kennismakingsgesprek. Een uitgebreider telefoongesprek na het beursweekend moet daarna uitsluitsel geven of een kandidaat effectief geselecteerd wordt voor deelname aan de campagne of niet. Daarna wordt een contract opgesteld tussen de geselecteerde landbouwers en Arvesta voor levering van het zaaigoed tot en met afname van de oogst.
Geïnteresseerde landbouwers kunnen zich kandidaat stellen tot 30 september 2019, door hun contactgegevens door te sturen naar communicatie@ilvo.vlaanderen.be
Meer info: www.ontdeksoja.be
Bron: naar ILVO – Nieuwsflash – 2 september 2019
