We zijn als Belgische varkenshouders afhankelijk van het businessmodel van onze afnemers. Hun verdienmodel bepaalt de mate waarin wij als varkenshouders een concurrentiële prijs ontvangen. De voorbije jaren kraakte het Belgische afzetmodel in haar voegen waardoor de prijs die we als varkenshouders kregen duidelijk niet concurrentieel was. Vraag is: wat brengt de toekomst? Zal het Belgische model, dat sterk steunt op de export van karkassen, de komende jaren wel in staat zijn een concurrentiële prijs te betalen aan de primaire producent?
In een reeks artikelen gaat VPOV dieper in op deze karkasexport. Hierbij het derde deel, waarin we onze belangrijkste afzetmarkt (Polen) onder de loep nemen en onze prijs vergelijken met de prijs die de Duitsers krijgen.
Vorige artikelen
In de vorige artikelen leerden we dat meer dan de helft (56 procent) van onze export bestaat uit export van (halve) karkassen. Die karkasexport is trouwens een typisch Belgische aangelegenheid. Ons aandeel op de gehele Europese karkasmarkt bedraagt maar liefst 49,9 procent. België exporteert zijn karkassen voornamelijk naar Polen en Duitsland, en in mindere mate Oost-Europa. Duitsland en Polen zijn trouwens de landen die ook Europees gezien de meeste karkassen importeren. Het valt hierbij ook op dat de Poolse import voor 90 procent afhankelijk is van Belgische karkassen.
Poolse import
Doordat Polen zo’n belangrijke handelspartner is, willen we er even op focussen. Hiervoor bevragen we de databank van de EU. Door de Poolse karkasimport vanuit andere landen op te lijsten, zowel qua volume (tonnage) als bedragen, kunnen we de kilogramprijs berekenen, voor de periode vanaf 2010 tot juli 2022 (laatst beschikbare cijfers).
Dan zien we dat België veruit de grootste leverancier is van karkassen, zoals reeds bleek in het vorige artikel. Maar dat is niet altijd zo geweest. In 2010 had Duitsland nog een aandeel van 47,9 procent van de Poolse karkasimport. In 2021 was dat gezakt tot 4,3 procent tegenover 90,1 procent voor België. Met die 4,3 procent neemt Duitsland wel nog steeds de 2e plaats in.
Prijsvergelijking
Om een inschatting te maken van de prijs die wij in Polen ontvangen voor onze karkassen, maken we de vergelijking met de Duitse exporteurs. We nemen de maandelijkse cijfers en berekenen tevens de ‘spread’ tussen onze prijs en de prijs die de Duitsers ontvangen. Figuur 1 toont het resultaat.
Wat leert de figuur ons?
Voor de gehele periode vanaf 2010 tot aan de vaststelling van AVP in België waren de verschillen in prijs tussen onze exporteurs en Duitse exporteurs beperkt. Over die periode was het gemiddelde prijsverschil slechts 1 cent per kg (in ons nadeel).
En toen deed AVP zijn intrede in België. De rode verticale lijn markeert dat tijdstip. We zien dat de eerste drie maanden van AVP de impact al bij al nog beperkt blijft. Het is vooral bij de sterke prijsstijging vanaf begin 2019 dat we een enorme discrepantie zien tussen de prijs die wij krijgen in vergelijking met de Duitsers. Voor de periode vanaf januari 2019 tot en met juli 2020 bedraagt het verschil in prijs – hou je vast – gemiddeld maar liefst 54 cent per kilogram.
Corona en AVP
De coronapandemie (zwarte verticale stippellijn) zorgde voor een sterke toename van de spread tussen de Belgische karkasopbrengst en die van Duitsland. De reden hiervoor kennen we niet. Vervolgens slaat het coronavirus toe in het slachthuis van Tönnies in Rheda (groene verticale stippellijn). Hierdoor ontstaat er in Duitsland een groot tekort aan uitsnijcapaciteit waardoor de onderhandelingspositie van de Duitsers verzwakt wordt.
Twee maanden later, in september 2020, wordt ook in Duitsland AVP ontdekt. Wat hier opvalt is dat wij Belgen niet kunnen profiteren van de ontdekking van AVP in Duitsland. Integendeel, de spread neemt toe.
Nadien volgt een periode van ‘normale’ spreads, laat ons zeggen tijdens de periode van februari 2021 tot en met december 2021.
En wat in 2022?
We zien dat vanaf januari 2022 de spread weer duidelijk toeneemt. Terwijl de sanitaire toestand (corona en AVP) in beide landen gelijk is.Voor de eerste 7 maanden van 2022 kijken we zo toch weer aan tegen een gemiddeld verschil van 25 cent per kilogram.
Conclusie
We moeten hier nog even benadrukken dat het Belgische exportvolume karkassen naar Polen twintig maal hoger ligt dan dat van Duitsland. Dat gezegd zijnde spreken de cijfers voor zich. Uit die cijfers volgt immers duidelijk dat in periodes van hoge(re) prijzen de Duitsers er beter in slagen om een goede prijs te krijgen voor hun karkassen. Wellicht omdat ze in Polen weten dat wij Belgen nergens anders naar toe kunnen met onze karkassen. We rest our case…
Tekst: VPOV
Bron cijfers: EasyComext, bewerking VPOV
Beeld: Twan Wiermans
