Op 9 mei 2023 werd een Koninklijk Besluit (KB) in België gepubliceerd dat het castreren van biggen reguleert. Dit KB bepaalt dat varkenshouders alleen biggen tot zeven dagen oud mogen castreren als er een schriftelijke overeenkomst is met de bedrijfsdierenarts en er lokale verdoving en pijnbestrijding worden toegepast.
Nu deze wetgeving van kracht is, betekent dit dat de enige wettelijk toegestane opties niet castreren, zelf verdoven en castreren onder toezicht van de dierenarts, of castreren onder toezicht van de dierenarts met lokale verdoving en pijnbestrijding zijn.
Andere landen
In Denemarken lokale verdoving sinds 2019 vrijwillig maar bindend wordt toegepast, dankzij een overeenkomst tussen de overheid, varkenshouders en dierenartsen. Lokale verdoving is sinds 2002 verplicht in Noorwegen en sinds 2016 in Zweden. Andere landen zoals Zwitserland en Duitsland passen volledige verdoving toe, terwijl Nederland sinds 2014 werkt met een CO2-mengsel.
Praktische toepassing
De gebruikte stof die voor het castreren wordt gebruikt is Procaïne Hydrochloride. Er worden drie commerciële producten aangeboden, de toediening hiervan verschilt per product.
Zes stappen voor een veilige en pijnvrije castratie
Er zijn zes stappen om een veilige en zo pijnvrije mogelijkheid te bieden voorafgaand aan het castreren:
- Stap 1: Fixeer de big in het castratie-apparaat;
- Stap 2: Fixeer de teelbal;
- Stap 3: Richt de injectienaald (met 0,5 ml product) richting de schouders;
- Stap 4: Breng de naald zo diep mogelijk in de teelbal in;
- Stap 5: Duw en trek traag terug;
- Stap 6: Eindig met een druppel op de huid om ook de huid te verdoven;
Effectiviteit van verdoving
Het effect van de verdoving is getest. Deze test toonde aan dat castreren onder verdoving evenveel geschreeuw veroorzaakte als het oppakken van biggen, terwijl castreren zonder verdoving veel meer geschreeuw veroorzaakte. Bovendien verliep het castreren sneller omdat de biggen rustiger waren onder verdoving.
Praktische tips
Enkele praktische tips zijn onder meer het ontwikkelen van routines die bij het bedrijf passen, het correct fixeren van de biggen, en het wisselen tussen scalpel en naald om scherpte te behouden. Daarnaast is het gebruik van handschoenen belangrijk voor bescherming en hygiëne.
Praktijkervaring
Een Deense varkenshouder, Niels Aagaard Jorgensen, deelde zijn ervaringen en benadrukte dat het in het begin uitdagend was, maar dat het snel werkbaar werd. Ze hebben nu de voorkeur om toom per toom te werken en merkten op dat biggen onder verdoving minder schreeuwen en actiever zijn na castratie. De meerkosten omvatten voornamelijk extra arbeidstijd, met redelijke kosten voor verdoving en pijnstilling.
Conclusie
Sinds mei 2023 is in België castreren zonder verdoving niet meer toegestaan. Om zelf te verdoven, moeten varkenshouders een overeenkomst met hun bedrijfsdierenarts sluiten en een theoretische en praktische opleiding volgen. Het is essentieel om routines te ontwikkelen die passen bij het bedrijf en de voordelen van verdoving op een juiste manier te benutten, mits correct toegepast.
Bron: Vlaanderen
